Śledząc literaturę naukową przeczytamy, iż człowiek na tyskich terenach postawił swoją stopę już w czasach prehistorycznych, gdyż pierwsze ślady wskazujące na jego obecności datuje się właśnie na epokę kamienia.
PRZEŁOMOWE ZNALEZISKO
Ogólnie na polskich ziemiach człowiek, a raczej jego daleki przodek był podobno już 40 000 lat temu. Jest bowiem niezbity dowód, który wspiera stosunkowo ubogą literaturę. Odkryto go na obszarze Cielmic – obecnej dzielnicy Tychów, położonej w południowo-wschodniej części miasta. Jak możemy domniemać, dawniej, bo jeszcze w 1374 roku, była to malutka wioseczka, jaką z czasem wchłonęło rozrastające się miasto.
To właśnie tu archeolodzy odkryli ślady przemawiające za obecnością ludzkich osad, które zostały założone w epoce neolitu. Historycznym artefaktem jest siekierka krzemienna, będąca jednym z bardziej wyrafinowanych narzędzi, jakimi w tamtym okresie posługiwali się ludzie.
Człowiek był i pozostał na tych ziemiach, gdyż kolejna z wykopaliskowych wskazówek utwierdza nas w przekonaniu, że ludzie wybrali te tereny jako miejsce swojego życia. Chcąc zbadać społeczno-kulturową przeszłość człowieka na terenie obecnych Tychów archeolodzy w latach sześćdziesiątych XX wieku natknęli się na średniowieczny cmentarz.
WZMIANKI O TYCHACH W DAWNYCH DOKUMENTACH
Na krótką informację o Tychach możemy natknąć się śledząc zapisy z 1467 roku. O Tychach wspomniano bowiem w dokumentach miasta Pszczyna, gdzie na jednym z protokołów dotyczących wydatków Rady Miejskiej widnieje zapis nakreślony w języku łacińskim: „Dominikowi z Tychów daliśmy pięć groszy za gonty”.
NAZWA MIASTA – CZY KTOŚ POTRAFI ROZSTRZYGNĄĆ JAKA JEST JEJ ETYMOLOGIA?
Chcąc wyjaśnić pochodzenie nazwy miasta „Tychy” warto podkreślić, że na ten temat istnieje cała masa teorii, a brak jednoznacznej toponimii, czyli potwierdzenia użycia nazwy miasta na stworzonych na przestrzeni lat dziełach, zapisach czy mapach., nie przyczynia się do rozwiania wątpliwości. Trudno zatem jednoznacznie orzekać w sprawie etymologii nazwy miasta, choć najczęściej wskazuje się na nawiązania jej do słowa „cisza”, „tyczka”, „tyka”, bądź pochodzącego z języka niemieckiego słówka „teich” – oznaczającego staw.
Jak wiemy tereny te należały niegdyś do pszczyńskich możnowładców, stąd też o tym, że używano nazwy miasta „Tychy” wspomina dokument, który dotyczy sprzedaży dóbr pszczyńskich, jaki sporządzony został na prośbę cieszyńskiego księcia Kazimierza II. Owe pismo wystawiono z datą 21 lutego 1517 roku we Frysztacie, gdzie wspomniano o ówczesnej wsi Tychy.
Prawdopodobnym jest, iż nazwa rodowa Tychy to nazwa dzierżawcza od imienia Tych, jakie stanowi zdrobnienie imienia Tymoteusz.
Intryguje natomiast fakt, iż Słownik geograficzny Królestwa Polskiego wydany na przełomie XIX-XX wieku podaje nazwę „Tychów”, natomiast znany niemiecki geograf Heinrich Adamy, wskazuje, że prawdopodobnie nazwa miejscowości wywodzi się z określenia drewnianej tyczni, jakie funkcjonuje w polskim języku i za przykład podaje słowo „TYCZKI”, „TYKI”. Adamy, będąc nie tylko geografem, ale także językoznawcą, w 1830 roku wydał dzieło, które traktuje o nazwach miejscowości na Śląsku. To właśnie w nim możemy przeczytać, iż najczęściej używa nazwy w formie „Tyka” „Tychow” i określa jej znaczenie jako „Stangengeholz”, czyli właśnie drewniane tyczki. Takie użycie nazwy miejscowości znanej nam jako Tychy widnieje w alfabetycznym spisie miejscowości na terenie Śląska wydanym we Wrocławiu przez Johanna Knie, gdzie dawna wieś Tychy występuje pod nazwą „Tychuw” (pisaną właśnie przez „u” otwarte) bądź pod nazwą zniemczoną „Tichau”.
JĘZYKOWA „ANEGDOTKA”
Niezależnie od pochodzenia nazwy miasta w mniemaniu rodowitych mieszkańców Tychów w dopełniaczu istnieje tylko jedna prawidłowa forma, choć prawdę powiedziawszy teoretycznie prawidłowe językowo są dwie.
W mentalności Ślązaków mieszkających w Tychach, możemy powiedzieć wyłącznie, że: „Jedziemy do Tychów”, nie natomiast do „Tych”, bo na taki komentarz prawdziwy tyszanin odpowie: „Ale do Tych, czy Tamtych?”.
A jak Państwo myślą, skąd pochodzi nazwa Tychy?
Może wszystkie wywody etymologiczne mają jakieś wspólne wyjaśnienie?
*Zdjęcie użyte we wpisie pochodzi ze strony:
https://metropoliagzm.pl/2019/09/24/tychy-na-9-miejscu-w-rankingu/
